JOOP DE BEER
Op het moment van schrijven van dit artikel is de oudste mens ter wereld 117 jaar. Het is een Japanse vrouw, Chiyo Miyako, die op 2 mei 1901 is geboren. Zij werd op 21 april 2018 de oudste mens. Haar voorgangster, Nabi Tajima, ook een Japanse, overleed toen op 117-jarige leeftijd. De twee vrouwen die daarvoor de oudste waren (Emma Morano uit Italië en Violet Brown uit Jamaica) overleden ook op 117-jarige leeftijd. Twintig jaar geleden werden echter hogere leeftijden bereikt. In 1997 overleed de oudste mens van wie de leeftijd met zekerheid is vastgesteld: Jeanne Calment. Zij werd 122 jaar. En ook in 1999 overleed een vrouw op zeer hoge leeftijd: de Amerikaanse Sarah Knauss werd 119 jaar. Maar daarna is niemand meer ouder geworden dan 117. Hebben we daarmee de grens van de maximale levensduur bereikt zoals enkele Amerikaanse onderzoekers in 2016 concludeerden? Die conclusie is voorbarig.
In drie van de laatste vier jaar is de leeftijd van de oudste overleden persoon 117 jaar. Dat is duidelijk hoger dan in de jaren daarvoor met uitzondering van de bijzonder hoge leeftijden die in de jaren 1997-1999 werden bereikt. Als we een lineaire trend schatten, blijkt dat de leeftijd waarop de oudste mens overleed sinds 1970 gemiddeld met ongeveer een maand per jaar is toegenomen, dit komt neer op iets minder dan een jaar per decennium (zie figuur). Omdat de stijging niet erg hard gaat en er soms grote jaarlijkse fluctuaties zijn, is de stijging niet meteen duidelijk zichtbaar als naar veranderingen van jaar op jaar wordt gekeken. Maar als we naar de ontwikkeling vanaf de jaren zeventig kijken zien we onmiskenbaar een toename. Door de langzame stijging zal de verwachte leeftijd van de oudste mens waarschijnlijk ook de komende jaren nog 117 jaar zijn. Pas over een jaar of tien valt een maximale levensduur van 118 jaar te verwachten. En als de trend zich voortzet zal pas tegen 2040 de verwachte maximale levensduur op 119 jaar uitkomen.
De stijging van de maximale levensduur komt niet zozeer doordat honderdplussers steeds langer blijven leven, maar vooral doordat er steeds meer honderdplussers zijn. De kans dat iemand van 100 jaar nog 17 jaar of langer leeft, is maar klein (minder dan 0,01 procent). Maar als het aantal mensen van 100 jaar toeneemt, neemt ook de kans toe dat iemand van hen zo lang zal leven. Omdat de sterftecijfers van Japanse vrouwen laag zijn, zijn er relatief veel Japanse vrouwen van honderd jaar of ouder: maar liefst 60 duizend. Twintig jaar geleden waren dat er nog maar 6 duizend. Dit verklaart waarom er veel Japanse vrouwen onder de oudste mensen zijn. Gezien het grote aantal Japanse vrouwen van in de negentig zal het aantal honderdplussers in Japan de komende jaren ongetwijfeld nog flink verder stijgen en daarmee de kans dat een van hen 118 jaar wordt. Daar is geen revolutionaire medische vooruitgang voor nodig.
Joop de Beer, NIDI, e-mail: beer@nidi.nl
Literatuur
- Beer, J. de , A. Bardoutsos en F. Janssen (2017),
- Maximum human lifespan may increase to 125 years. Nature, 546(7660), p. E16.
- De Grey, A. D. (2017),
- Deficient data dissemination does damage. Rejuvenation Research, 20(4), pp. 261-262.
- Dong, X, B. Milholland en J. Vijg (2016),
- Evidence for a limit to human lifespan. Nature, 538(7624), p. 257.
