Maandag 28 maart heeft Damiano Uccheddu succesvol zijn proefschrift getiteld ‘Gender inequalities in health at older ages: A longitudinal and comparative investigation across European countries‘ verdedigd.
De afgelopen decennia is veel onderzoek verricht naar genderongelijkheid in gezondheid. Het terugdringen van ongelijkheid tussen mannen en vrouwen is een van de belangrijkste doelstellingen van onderzoek en beleid omtrent actief en gezond ouder worden. In vrijwel alle samenlevingen leven vrouwen langer dan mannen, maar geven vrouwen wel systematisch vaker aan ziek te zijn, beperkingen te ervaren vanwege hun gezondheid en gebruik te maken van gezondheidszorg.
In dit proefschrift wordt de relatie tussen gender en gezondheid op latere leeftijd benaderd vanuit verschillende perspectieven, waarbij gegevens van 28 landen die deelnemen aan de Survey of Health, Ageing and Retirement in Europe (SHARE) en Nederlandse gegevens uit het Stelsel van Sociaal-statistisch Bestanden (SSB) van het Centraal Burau voor de Statistiek (CBS) worden geanalyseerd.
De belangrijkste conclusie van dit proefschrift is dat de verbanden tussen gender en gezondheid op latere leeftijd complex zijn, en dat verschillende sociale factoren en levensloopgebeurtenissen van invloed zijn op verschillende aspecten van deze verbanden. Uit het proefschrift kunnen drie belangrijke conclusies worden getrokken. Ten eerste heeft de sociaaleconomische positie een verschillend effect op de gezondheid van oudere vrouwen en mannen in landen met verschillende welvaartsstelsels. Vrouwen worden, in vergelijking met mannen, in het bijzonder beïnvloed door hun sociaaleconomische positie, en vooral in minder beschermende welvaartsstaten. Ten tweede hangen het gezins- en arbeidstraject in het begin van het leven voor mannen en vrouwen en voor verschillende institutionele contexten (d.w.z. welvaartsstaten) op verschillende wijze samen met de gezondheid op latere leeftijd. Geaccumuleerde stress en zorgverantwoordelijkheden gedurende de levensloop – en de institutionele omkadering daarvan – zijn van groot belang voor de gezondheid op latere leeftijd, en vooral voor vrouwen. Ten derde is de onderlinge afhankelijkheid tussen “belangrijke anderen” (d.w.z. kinderen en partners) in de loop van het leven van belang voor de gezondheid op latere leeftijd. Net zoals individuele levensloopgebeurtenissen belangrijk zijn voor de gezondheid van oudere mannen en vrouwen, zijn ook de gezondheidsgevolgen die voortvloeien uit de banden met andere familieleden van belang.
De langetermijngevolgen van geaccumuleerde stress, een achtergestelde sociaaleconomische positie en gezinsverantwoordelijkheden, die hun oorsprong vinden in de vroegere levensloop, lijken echter belangrijker te zijn dan levensloopgebeurtenissen op middelbare leeftijd. Dit proefschrift benadrukt de noodzaak van een zeer brede en geïntegreerde benadering van de studie van gezinsverantwoordelijkheden en -ongelijkheden om de verbanden tussen gender en gezondheid op oudere leeftijd beter te begrijpen. Concluderend kan worden gesteld dat deze studie belangrijke beleidsrelevante leemten in bestaand onderzoek heeft opgevuld en heeft bijgedragen aan kennis die als basis kan dienen voor beleid ter ondersteuning van gezond ouder worden en gelijke kansen voor mannen als vrouwen.
Damiano voerde zijn PhD-project uit bij het NIDI binnen het project Care, Retirement & Wellbeing of Older People Across Different Welfare Regimes (CREW), gefinancierd door het Joint Programming Initiative More Years Better Lives 2017–2020.
Zie voor meer informatie de website van de Rijksuniversiteit Groningen.
