Politieke en maatschappelijke actoren in Limburg zetten zich in om een welkomstcultuur te creëren voor talentvolle migranten, omdat migranten en de ontvangende regio hier baat bij hebben. Deze manier waarop nieuwkomers worden ontvangen gaat verder dan alleen het verstrekken van verblijfsvergunningen en legt vooral de nadruk op gastvrijheid en acceptatie. Op lokaal niveau richten verschillende initiatieven zich op het bieden van ondersteuning bij migratie en integratie, evenals het organiseren van evenementen om netwerken te bevorderen en de nieuwe omgeving te verkennen. Toch is er tot op heden weinig bekend over de factoren die eraan bijdragen of talentvolle migranten zich welkom voelen in het gastland. Om vast te stellen welke factoren bepalen of migranten zich welkom voelen in de Euregio Maas-Rijn en in welke mate, namen wij, samen met collega’s, meer dan 100 interviews af en verzamelden data via een online enquête met bijna 400 respondenten.
Van de ondervraagde migranten gaf 14 procent aan zich niet welkom te voelen, terwijl 61 procent zich wel welkom voelt (en een kwart heeft een neutraal gevoel). Maar wat bepaalt dat gevoel? De onderstaande figuur (b) laat zien dat diverse factoren een rol spelen bij het ervaren van een welkomstgevoel. De waarschijnlijkheid dat talentvolle migranten zich welkom voelen wordt voornamelijk bepaald door de openheid van de lokale bevolking. Met andere woorden, de lokale gemeenschap en maatschappelijke organisaties spelen een belangrijke rol via initiatieven zoals culturele activiteiten en informatie-uitwisseling in het creëren van een welkomstgevoel. De interviewresultaten laten tevens zien dat migranten behoefte hebben aan hechtere banden met de lokale bevolking, maar dat zij dit vaak als moeilijk ervaren door taalproblemen. Hierbij speelt hun eigen beheersing van de lokale taal een cruciale rol, maar het gaat ook om de beschikbaarheid van informatie en diensten in andere talen, en de bereidheid van de lokale bevolking om in een andere taal te communiceren. Aangezien migranten een diverse groep vormen, is er echter geen universele aanpak.
Het creëren van een welkomstcultuur garandeert niet dat nieuwkomers langdurig blijven, omdat migratie door veel factoren wordt beïnvloed. Wel kan een welkomstgevoel zorgen voor een positieve ervaring. Dit helpt niet alleen om talent aan te trekken, maar ook om migranten als ambassadeurs voor de regio te laten fungeren. Ook kunnen werkgevers een essentiële rol hierbij spelen, vooral door ook de sociale en economische integratie van eventuele partners en gezinnen van migranten mogelijk te maken.
Inge Hooijen, Regional Capital, Neimed, Zuyd Hogeschool en Ecorys, e-mail: inge.hooijen@regionalcapital.nl
Julia Reinold, Erasmus University Rotterdam en Maastricht University, e-mail: reinold@essb.eur.nl
Literatuur
- Reinold, J., I. Hooijen en M. Özer (2024), “If you smile, they smile”: Explaining highly educated migrants’ feelings of being welcome in the Euregio Meuse-Rhine. Population, Space and Place, 30 (5), e2759.
