Pensionering kan voor zestigers een mogelijkheid bieden om naar een andere regio te verhuizen omdat de noodzaak om dichtbij het werk te wonen komt te vervallen. De realiteit is echter dat mensen tussen hun 60ste en 75ste levensjaar het minst verhuizen: in 2019 verhuisde ruim 10 procent van de totale bevolking en slechts 4 procent van de zestigers, waarvan iets minder dan de helft naar een andere gemeente. In de leeftijdsspecifieke cijfers over verhuizingen tussen gemeenten is met het blote oog bovendien nauwelijks een piek te onderscheiden rond de AOW-leeftijd. Dit suggereert dat stoppen met werken geen aanleiding vormt om naar een andere regio te verhuizen. Dit kan komen doordat de partner nog werkt waardoor er nog steeds binding is met een werklocatie, maar het kan ook te maken hebben met de sterke variatie in de exacte leeftijd waarop mensen stoppen met werken. Daarom onderzocht het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) het verband tussen pensionering en verhuizingen op individueel niveau.
Uit dit onderzoek blijkt dat zestigers wel degelijk vaker over lange afstand verhuizen in het jaar dat zij stoppen met betaald werk. Van de zestigers die in 2016 stopten met werken verhuisde één procent in datzelfde jaar over een afstand van minstens 25 kilometer. Dat is 2,5 keer zo vaak als leeftijdsgenoten die nog wel betaald werk verrichtten en bijna twee keer zo vaak als degenen die al langer dan drie jaar geleden gestopt waren met werken. Zestigers die tussen een en drie jaar gestopt zijn met werken verhuisden vaker over een lange afstand dan degenen die al langer niet meer werkten, maar minder vaak dan de recentelijk gepensioneerden. Dit wijst erop dat de verhuismobiliteit over een lange afstand afneemt naarmate mensen langer geleden gestopt zijn met werken. Verhuizingen over kortere afstand hangen, zoals verwacht, nauwelijks samen met pensionering.
Het geografische beeld van de verhuisbewegingen verraadt een voorkeur bij zestigers voor meer landelijke woonomgevingen. Veel gebieden buiten de Randstad krijgen er door verhuizingen per saldo zestigers bij (zie kaart). Dit gold in 2019 het sterkst voor Drenthe en de Achterhoek. Ook de Veluwe, delen van Friesland, enkele gemeenten aan de Noordzeekust en Zeeland (exclusief Zeeuws-Vlaanderen) kregen er naar verhouding veel zestigers bij. Uit de Randstad vertrokken naar verhouding de meeste zestigers. Hoewel dit een beeld kan oproepen van mobiele zestigers moeten we echter wel de andere realiteit in het achterhoofd houden dat zestigers meer dan jongere leeftijdsgroepen tevreden zijn met hun woonomgeving en vooral gehecht zijn aan hun buurt. Daarnaast speelt familie een belangrijke rol. Als de ouders, kinderen en/of kleinkinderen van de zestigers dichtbij wonen verhuizen zij veel minder vaak naar een andere regio.
Niels Kooiman, Centraal Bureau voor de Statistiek, e-mail: c.kooiman@cbs.nl
Literatuur
- Kooiman, N. (2020), Een analyse van het verhuisgedrag van zestigers. Statistische Trends, Den Haag / Heerlen: Centraal Bureau voor de Statistiek.
