Veranderingen in omvang en samenstelling van de bevolking hebben gevolgen voor een groot aantal terreinen, waaronder wonen, ruimtegebruik, arbeidsmarkt, zorg, onderwijs en integratie. In het project Verkenning Bevolking 2050 worden mogelijke veranderingen in de bevolking halverwege deze eeuw in kaart gebracht. Hiervoor hebben we eerst een overzicht van bestaande toekomstverkenningen gemaakt. In de tweede fase onderzoeken we hoe verschillende ontwikkelingen in kindertal, levensduur en migratie invloed hebben op de omvang en samenstelling van de bevolking halverwege deze eeuw en welke maatschappelijke gevolgen deze ontwikkelingen kunnen hebben.
Dit project is de uitkomst van een motie van de Tweede Kamer uit september 2018. Het project wordt gecoördineerd door het NIDI; daarnaast werken ook het CBS, CPB, SCP, PBL en RIVM aan het project.
Overzicht van bestaande toekomstverkenningen
In het eerste deel van het project is een inventarisatie gemaakt van bestaande toekomstverkenningen. Hierover zijn de volgende documenten beschikbaar:
- Aanbiedingsbrief van de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid: Aanbieding eindproducten eerste fase Verkenning omvang en samenstelling bevolking in Nederland in 2050
- Voortgangs rapportage: Verkenning bevolking 2050 – Zekerheden en onzekerheden over de gevolgen van veranderingen in de bevolking
- Achtergronddocument: Verkenning Bevolking 2050 – Inventarisatie van toekomstverkenningen
Nieuwe bevolkingsvarianten
In de tweede fase van het onderzoek zijn door het NIDI en het CBS zeven nieuwe bevolkingsvarianten doorgerekend. Deze varianten laten veranderingen in de omvang en samenstelling van de bevolking in de komende dertig jaar zien. De resulten van de bevolkingsvarianten zijn gepubliceerd in het deelrapport Bevolking 2050 in beeld: drukker, diverser en dubbelgrijs. Dit rapport van het NIDI en het CBS is op 7 juli 2020 door de regering aangeboden aan de tweede kamer:
- Aanbiedingsbrief van de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid: Aanbieding rapport NIDI/CBS: Verkenning bevolking 2050. Drukker, diverser en dubbelgrijs.
- NIDI- en CBS-tussenrapport: Bevolking 2050 in beeld: drukker, diverser en dubbelgrijs.
Gevolgen voor opleiding, arbeid, zorg en wonen
In het eindrapport Bevolking 2050 in beeld: opleiding, arbeid, zorg en wonen worden aan de hand van acht bevolkingsvarianten (de zeven nieuwe bevolkingsvarianten plus de middenvariant van de CBS-bevolkingsprognose) mogelijke gevolgen beschreven van veranderingen in de samenstelling van de bevolking naar leeftijd, geslacht, migratieachtergrond en opleidingsniveau voor de groei van de beroepsbevolking, de zorgvraag en het aantal huishoudens tot 2050. Voor elk van de bevolkingsvarianten zijn vier arbeidsparticipatiescenario’s en drie zorgkostenscenario’s doorgerekend. Dit rapport van het NIDI en het CBS is op 13 april 2021 verschenen:
- NIDI- en CBS-eindrapport: Bevolking 2050 in beeld: opleiding, arbeid, zorg en wonen.
